"Đôi Mắt Người Sơn Tây"  (The Eyes of the Sơn Tây Girl) is a deeply emotional Vietnamese art song composed by Phạm Đình Chương in the early 1960s, inspired by a poem of the same name by Quang Dũng, a prominent soldier-poet of the anti-French resistance. Phạm Đình Chương (1929–1991), a key figure in Vietnamese modern music (Tân nhạc), was known for his sophisticated melodies and orchestration that combined Western classical elements with Vietnamese lyricism. The song captures the haunting beauty and sorrow of wartime separation, using the image of a woman’s eyes in Sơn Tây—a historic town west of Hanoi—as a poignant symbol of longing, patriotism, and loss. It has become a cultural touchstone in Vietnamese music, resonating across generations for its poetic depth and emotional intensity.

"Đôi Mắt Người Sơn Tây" là một ca khúc nghệ thuật Việt Nam đầy xúc cảm, được sáng tác bởi Phạm Đình Chương vào đầu thập niên 1960, lấy cảm hứng từ bài thơ cùng tên của Quang Dũng – một nhà thơ - người lính nổi bật trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Phạm Đình Chương (1929–1991), một nhân vật tiêu biểu của nền Tân nhạc Việt Nam, nổi tiếng với giai điệu tinh tế và cách phối khí công phu, kết hợp hài hòa giữa yếu tố cổ điển phương Tây và chất trữ tình Việt Nam. Bài hát thể hiện vẻ đẹp u hoài và nỗi đau chia lìa trong thời chiến, qua hình ảnh đôi mắt người con gái xứ Sơn Tây – một thị trấn cổ phía tây Hà Nội – như biểu tượng thấm đẫm nỗi nhớ, lòng yêu nước và sự mất mát. Tác phẩm đã trở thành một dấu ấn văn hóa trong âm nhạc Việt Nam, chạm đến trái tim nhiều thế hệ bởi chiều sâu thi ca và sức truyền cảm mãnh liệt.

Lyrics

Đôi Mắt Người Sơn Tây

Nhạc: Phạm Đình Chương

Thơ: Quang Dũng)


Thương nhớ ơ hờ thương nhớ ai
Sông xa từng lớp lớp mưa dài
Mắt em ơi mắt em xưa có sầu cô quạnh
Khi chớm thu về, khi chớm thu về một sớm mai

Đôi mắt Người Sơn Tây
U uẩn chiều luân lạc
Buồn viễn xứ khôn khuây,
Buồn viễn xứ khôn khuây
Em hãy cùng ta mơ
Mơ một ngày đất mẹ
Ngày bóng dáng quê hương
Đường hoa khô ráo lệ

Tôi từ chinh chiến đã ra đi
Chiều xanh không thấy bóng Ba Vì
Sông Đáy chạm nguồn quanh phủ Quốc
Non nước u hoài, non nước hao gầy, ngày chia tay

Em vì chinh chiến thiếu quê hương
Sài Sơn , Bương Cấn mãi u buồn
Tôi nhớ xứ Đoài mây trắng lắm
Em có bao giờ, Em có bao giờ, Em thương nhớ thương

Đôi mắt Người Sơn Tây
U uẩn chiều luân lạc
Buồn viễn xứ khôn khuây, buồn viễn xứ khôn khuây
Em hãy cùng ta mơ
Mơ một ngày đất mẹ
Ngày bóng dáng quê hương
Đường hoa khô ráo lệ

Đôi mắt Người Sơn Tây
Đôi mắt Người Sơn Tây
Buồn viễn xứ khôn khuây ...

"Đôi Mắt Người Sơn Tây" ("The Eyes of the Sơn Tây Girl"), with embedded cultural explanations that highlight the poem's deep nostalgia, wartime longing, and regional references—especially to Northern Vietnam. The music was composed by Phạm Đình Chương, set to a poem by Quang Dũng, a soldier-poet known for his lyrical depictions of central and northern Vietnamese landscapes during war.

Side-by-Side Translation with Cultural Context

| Đôi mắt Người Sơn Tây | The eyes of the Sơn Tây girl… Sơn Tây is a historic town west of Hanoi, associated with ancient citadels, poetic landscapes, and wartime memories. “Người Sơn Tây” refers to a woman from that region, embodying both place and emotional longing. |

| U uẩn chiều luân lạc | So haunted in the dusk of displacement… “Chiều luân lạc” evokes exile and dislocation, likely from war or migration—common during the French and later American conflicts. |
| Buồn viễn xứ khôn khuây, Buồn viễn xứ khôn khuây | The sorrow of exile unrelenting… repeated twice for emphasis. “Viễn xứ” means faraway land; this line expresses the emotional toll of being severed from one’s homeland. |
| Em hãy cùng ta mơ | Let us dream together, you and I… |
| Mơ một ngày đất mẹ | Dream of the day when our Motherland… “Đất mẹ” (Mother Earth) refers lovingly to one’s homeland—Vietnam is frequently personified in maternal terms. |
| Ngày bóng dáng quê hương | …the image of our homeland reappears… |
| Đường hoa khô ráo lệ | …and flowers bloom on paths dry of tears. This is a hopeful image, imagining a postwar future where sorrow has ended. |

| Tôi từ chinh chiến đã ra đi | I have departed from the battlefield…  The narrator is likely a soldier (as Quang Dũng himself was), recalling his departure from war. |
| Chiều xanh không thấy bóng Ba Vì | In the blue dusk I no longer see Ba Vì’s silhouette. Ba Vì is a prominent mountain range near Hanoi, symbolic of the northern landscape and national memory. |
| Sông Đáy chạm nguồn quanh phủ Quốc | The Đáy River touches its source near Phủ Quốc. Sông Đáy and Phủ Quốc are real locations in northern Vietnam, rooting the poem in physical geography tied to identity. |
| Non nước u hoài, non nước hao gầy, ngày chia tay | The land and water mournfully faded, thinned by time—the day we parted. “Non nước” (mountains and rivers) symbolizes the nation. “Hao gầy” (wan and thin) suggests war’s toll on both the people and the land. |

| Em vì chinh chiến thiếu quê hương | And you—because of war—were left without a homeland… |
| Sài Sơn, Bương Cấn mãi u buồn | Sài Sơn, Bương Cấn—forever sorrowful… These are smaller locales near Sơn Tây, personalizing the geography even more intimately. |
| Tôi nhớ xứ Đoài mây trắng lắm | I miss the land of Xứ Đoài and its endless white clouds… “Xứ Đoài” is a poetic name for the western regions around Sơn Tây. White clouds evoke nostalgia and purity. |
| Em có bao giờ, Em có bao giờ, Em thương nhớ thương | Do you ever—do you ever—feel this aching love? The repetition creates a pleading, lyrical rhythm—a hallmark of Vietnamese romantic songs. |

| [Refrain repeated] | The refrain returns, reinforcing the yearning for homeland, love, and peace. |

Cultural Highlights Summary:

·         Geographical anchoring: The lyrics are deeply rooted in real northern Vietnamese places like Sơn Tây, Ba Vì, Sông Đáy, and Xứ Đoài—imbuing the song with patriotic and nostalgic significance.

·         Themes of exile and war: The emotional heart of the song lies in the aftermath of chinh chiến (war), exile, and separation—reflecting the experiences of many Vietnamese during the 20th century.

·         Imagery and symbolism: Eyes (as emotional memory), autumn, rivers, and mountains are used metaphorically to reflect sorrow, distance, and longing.

·         Musical setting: Phạm Đình Chương’s composition enhances these themes with haunting harmonies and lyrical phrasing, turning Quang Dũng’s poem into one of Vietnam’s most cherished art songs.