Kiếp Nghèo

"Fated to a Life of Poverty" – Lam Phương (1956)

Background Information / Thông tin tổng quát

"Kiếp Nghèo" ("Fated to a Life of Poverty") is a tango-style song composed by Lam Phương in 1956 in Saigon, drawn from his own harsh youth as a seventeen-year-old supporting his family in the flooded Vạn Chài slum of Đa Kao after they moved south in 1954. The lyrics follow a lonely walk home in the night rain, past muddy alleys, thatched roofs, and the sound of a mother's lullaby, as the narrator reflects on a fragile life without love yet still prays for a humble home and a faithful heart. "Kiếp Nghèo" quickly became one of Lam Phương's first great successes, resonating deeply with migrants and working-class listeners and later being popularized by singers such as Thanh Thúy and Thanh Tuyền. The song was so successful that it allowed Lam Phương to buy a proper house for his mother and helped establish him as a major voice in modern Southern Vietnamese popular music.

Tiếng Việt: "Kiếp Nghèo" (nghĩa là "Kiếp sống nghèo khó, định sẵn từ số phận") là một ca khúc theo điệu tango do Lam Phương sáng tác năm 1956 tại Sài Gòn, lấy cảm hứng từ chính tuổi trẻ cơ cực của ông khi mới mười bảy tuổi gồng gánh gia đình trong xóm Vạn Chài ngập nước ở Đa Kao sau cuộc di cư năm 1954. Lời ca theo bước chân lẻ loi trong đêm mưa, đi qua những con hẻm lầy lội, mái tranh nghèo và tiếng ru của người mẹ hiền, để nhân vật trữ tình ngẫm lại một kiếp sống mong manh, thiếu tình thương nhưng vẫn khẩn cầu một mái tranh ấm và một tình yêu thủy chung. "Kiếp Nghèo" nhanh chóng trở thành một trong những thành công đầu tiên của Lam Phương, chạm đến trái tim người lao động và dân tha hương, rồi được phổ biến rộng rãi qua tiếng hát Thanh Thúy, Thanh Tuyền. Bài hát thành công đến mức giúp ông mua được một ngôi nhà khang trang cho má và góp phần khẳng định vị trí của Lam Phương trong dòng tân nhạc miền Nam.

Lyrics and Translation / Lời ca và Bản dịch

Vietnamese Lyrics Lời ca tiếng Việt	English Translation Bản dịch tiếng Anh	Cultural & Musical Notes Ghi chú văn hóa & âm nhạc
Đường về đêm nay vắng tanh rạt rào hạt mưa rớt nhanh Lạnh lùng mưa xuyên áo tơi mưa chẳng yêu kiếp sống mong manh.	The road home tonight is deserted, loud with raindrops falling fast. Coldly the rain pierces my worn coat; the rain has no love for this fragile life.	English: The opening places the listener in a cinematic night-rain setting — a signature image in Lam Phương's work, symbolizing abandonment and fate. Tiếng Việt: Mưa đêm là biểu tượng cho phận người mong manh, cô độc — một hình ảnh quen thuộc trong nhạc vàng miền Nam
Lầy lội qua muôn lối quanh gập ghềnh đường đê tối tăm Ngập ngừng dừng bên mái tranh nghe trẻ thơ thức giấc bùi ngùi	Wading through muddy winding paths, along the bumpy, dark dike road, I hesitate and stop by a thatched roof, hearing children stir awake in sad little cries.	English: Saigon’s slum reality is painted with exact detail — muddy alleys, thatched roofs, hungry children — the world Lam Phương truly lived in. Tiếng Việt: Không gian xóm nghèo tái hiện chân thực — mái tranh, đường đê, trẻ thơ thức giấc trong đêm mưa.
Êm êm tiếng hát ngân nga ôi lời mẹ hiền ru thiết tha Không gian tím ngắt bao la như thương đường về quá xa	Softly a singing voice resounds, oh, my gentle mother's tender lullaby. The vast sky turns deep purple, as if it pities this long and distant road home.	English: A mother’s lullaby is a cultural anchor — symbolizing emotional safety and unconditional love in Vietnamese life. Tiếng Việt: Tiếng ru là biểu tượng quê hương – nơi trú ẩn tinh thần của người tha hương nghèo khó.
Mưa ơi có thấu cho ta lòng lạnh lùng giữa đêm trường Đời gì chẳng tình thương không yêu đương	Oh rain, can you feel for me, this cold heart in the endless night? What kind of life is this, with no affection, no love?	English: Speaking to the rain personifies nature as witness and companion — a poetic device often used in Vietnamese song and poetry. Tiếng Việt: Nhân hóa “mưa” thành người biết lắng nghe — một đặc điểm quen thuộc trong nhạc trữ tình miền Nam.
Thương cho kiếp sống tha hương thân gầy gò gởi cho gió sương Đôi khi muốn nói yêu ai nhưng ngại ngùng đành lãng phai	I pity this exiled life, this thin body given over to wind and frost. At times I want to say I love someone, but shyly let it fade away.	English: Poverty creates emotional exile — the narrator feels unworthy of love, showing how class shapes romance in Vietnamese society. Tiếng Việt: Mặc cảm nghèo khiến con người “ngại ngùng” không dám yêu — một tâm lý rất Việt Nam.
Đêm nay giấy trắng tâm tư gởi về người chốn mịt mùng Đời nghèo lòng nào dám mơ tình chung.	Tonight, on this blank page, I send my heart to someone in a far-off place. In a poor life, how can I dare dream of a shared and lasting love?	English: Pre-1975 Vietnam relied on handwritten letters — love and longing lived on paper across distance and uncertainty. Tiếng Việt: Thư tay là biểu tượng của những mối tình xa cách thời xưa, đầy chờ đợi và hy vọng.
Trời cao có thấu cúi xin người ban phước cho đời con Một mái tranh yêu, một mối tình chung thủy không hề phai	High heaven, if you understand, I bow and beg you to bless my life, With a beloved thatched roof, a faithful love that never fades.	English: A prayer that asks only for a humble home and loyal love — expressing Vietnamese values of family over wealth. Tiếng Việt: Ước mơ “mái tranh – tình thủy chung” là triết lý sống dân dã, đề cao nghĩa tình hơn vật chất.
Và một ngày mai mưa không nghe tiếng khóc trong đêm dài Đây cả nỗi niềm biết ngày nào ai thấu cho lòng ai.	And may there come a tomorrow when the rain no longer hears weeping in the long night. Here are all my sorrows; who knows when anyone will ever understand this heart.	English: The song ends with hope but also doubt — a perfect summary of Vietnamese melancholy: endurance without certainty of being understood. Tiếng Việt: Hy vọng mong manh nhưng không dập tắt — nét buồn đẹp đặc trưng của nhạc vàng thời 1950–60.

Tiếng Việt	English Translation
Sài Gòn năm 1954 cởi mở về mọi mặt, đời sống văn chương nghệ thuật cũng trăm hoa đua nở. Cuộc di cư sau hiệp định Genève đã kéo theo nhiều văn nghệ sĩ, trí thức tinh hoa vào Nam, quần tụ ở mảnh đất đô thành phong nhiêu.	Saigon in 1954 was open in every sense, and the cultural and artistic scene was flourishing like a hundred flowers in bloom. The mass migration following the Geneva Accords brought many writers, artists, and intellectuals to the South, gathering in this fertile urban center.
Năm đó, bà Trần Thị Nho cũng bán mảnh vườn cùng ngôi nhà ở Rạch Giá để về Sài Gòn ở cùng con trai, là nhạc sĩ Lam Phương. Lam Phương lúc đó đang ở cùng với Bác ruột ở đường Đinh Công Tráng, khi hay tin mẹ dắt díu mấy đứa em từ quê lên, ông đã thuê một căn nhà nhỏ tồi tàn ở hẻm Vạn Chài thông ra đường Paul Bert (Nay là Trần Quang Khải).	That same year, Mrs. Trần Thị Nho sold her garden and house in Rạch Giá and moved to Saigon to live with her son, composer Lam Phương. At the time, Lam Phương was staying with his uncle on Đinh Công Tráng Street. When he heard that his mother and younger siblings were coming from the countryside, he rented a small, run-down house in Vạn Chài alley, which opened onto Paul Bert Street (now Trần Quang Khải).
Vạn Chài là xóm ngụ cư của dân biển tứ xứ vào Sài Gòn lập nghiệp. Tuy nằm ở khu Đakao sầm uất, nhưng xóm Vạn Chài là một xóm ổ chuột phức tạp với những kẻ nghiện ngập và tù tội. Thời này, cảnh sát cũng ngại khi vào xóm này để kiểm tra quân dịch nếu không có trang bị vũ khí cũng như nhân lực đầy đủ.	Vạn Chài was a settlement of seafaring migrants who had come from many regions to make a living in Saigon. Though located in the busy Đa Kao district, it was a slum filled with addicts and ex-convicts. At the time, even police hesitated to enter without weapons and sufficient manpower, even for routine military service checks.
Nhạc sĩ Lam Phương lúc này mới sáng tác vài nhạc phẩm cũng có chút danh tiếng, nhưng về thu nhập cũng chưa đáng là bao so với đời sống ở phố thị đắt đỏ.	By then, composer Lam Phương had written a few songs and gained some recognition, but his income was still very small compared to the high cost of living in the city.
Giữa năm 1954, những cơn mưa Sài Gòn trĩu nặng phủ kín phố phường. Đakao bị ngập úng nặng nề. Dòng kênh Nhiêu Lộc nước lé đé xóm Vạn Chài vốn được cơi nới bằng gỗ tạm bợ trên kênh. Lam Phương phờ phạc người, đạp xe về xóm trọ, thấy trước hiên nhà, má mình đang loay hoay hứng nước mưa. Căn gác ọp ẹp hiện ra trước mắt những người nhạc sĩ trẻ tuổi như một cảnh sống tối tăm của những phần đời mong manh, trôi nổi. Và ca khúc Kiếp Nghèo cũng được ra đời từ đó.	In mid-1954, heavy Saigon rains flooded the streets. Đa Kao was severely waterlogged. The Nhiêu Lộc canal filled to the edge of Vạn Chài, where houses were built precariously on wooden stilts. Exhausted, Lam Phương biked home and saw his mother in the doorway, struggling to catch the leaking rainwater. The rickety attic before him reflected the bleak, fragile lives around them — and from that vision, “Kiếp Nghèo” was born.
Hồi tưởng lại điều này, Lam Phương kể về tuổi mười bảy chứa chan nước mắt:	Remembering those days, Lam Phương later spoke of his tear-filled seventeenth year:
"Tôi viết bài Kiếp Nghèo trong hoàn cảnh hoàn toàn thật của tôi lúc đó. Viết bằng rung động chân thành và lần đầu tiên tôi viết bài Kiếp Nghèo bằng những dòng nước mắt... Lúc đó tôi còn trẻ lắm, khoảng 1954, tôi bán được bài Trăng Thanh Bình đầu năm 1953, tôi để dành được một số tiền, mua một chiếc xe đạp để di chuyển đến trường học."	"I wrote 'Kiếp Nghèo' out of my real life circumstances at that time. I wrote it with honest emotion, and for the first time, I wrote through tears... I was very young then, around 1954. After selling my song 'Trăng Thanh Bình' in early 1953, I saved enough money to buy a bicycle so I could go to school."
"Nhà tôi ở Đakao, thường thường muốn về Đakao phải đi qua con đường Phan Thanh Giản, con đường này cây cối um tùm. Khoảng ngang trường Gia Long không có một căn nhà nào... Đêm đó, tôi chẳng may gặp một trận mưa rất to, không có nơi để trú mưa, đành phải đi dưới mưa để tìm 'thú đau thương'."	"My home was in Đa Kao, and to get there I usually passed Phan Thanh Giản Street, lined with thick trees. Near Gia Long School there were no houses at all... That night I was caught in heavy rain, nowhere to take shelter, and I had to walk in the rain — seeking what I called ‘the pleasure of sorrow’."
"Lúc đó, tôi thấy mình thật cô đơn, thấy mình bé nhỏ và hình như bị đời ruồng rẫy đến vô tình. Tôi đi mãi mãi cho tới đi về nhà, không kịp thay quần áo, ôm cây đàn và cứ thế viết về kiếp nghèo, về phận bạc của mình."	"At that moment, I felt utterly alone, so small, as if life had abandoned me without mercy. I walked on and on until I reached home, did not even change my clothes, just took my guitar — and wrote about my life of poverty, my bitter fate."
Nhạc sĩ Lam Phương mất một tuần để chỉnh sửa lời và giai điệu cho Kiếp Nghèo trước khi công bố ra công chúng thông qua hợp đồng xuất bản tờ nhạc với nhà xuất bản Tinh Hoa Miền Nam.	It took Lam Phương one week to refine the lyrics and melody before releasing “Kiếp Nghèo” through a sheet-music publishing contract with Tinh Hoa Miền Nam.
Ca khúc Kiếp Nghèo này sớm chinh phục được nhiều tầng lớp thưởng thức, từ bình dân đến thượng lưu. Nó khoác vào sự sang cả của điệu tango và có thể da diết ngân vang ở một hẻm tối Sài Gòn, cũng như quấn quýt dưới đèn màu của những vũ trường sang trọng.	The song quickly won the hearts of listeners across all social classes, from working-class to elite. Set to a refined tango rhythm, it could echo mournfully in a dark Saigon alley or swirl romantically under the colored lights of fashionable nightclubs.
Ca sĩ Thanh Thúy đưa Kiếp Nghèo nhanh chóng phủ khắp Sài Gòn qua sóng phát thanh và dĩa nhựa. Chưa dừng lại đó, giọng ca Thanh Tuyền nối tiếp đàn chị đưa bản nhạc trở thành bài hát thịnh hành nhất những năm 1960 ở miền Nam.	Singer Thanh Thúy brought “Kiếp Nghèo” to all of Saigon through radio broadcasts and vinyl records. Soon after, Thanh Tuyền carried it even further, making the song one of the most popular in Southern Vietnam during the 1960s.
Chỉ với bài Kiếp Nghèo, nhạc sĩ Lam Phương đã mua được ngôi nhà khang trang cho má mình ở cư xá Lữ Gia. Giá trị ngôi nhà thời điểm đó là 40 cây vàng. Và bài Kiếp Nghèo còn giúp nhạc sĩ thu tiền bản quyền lên tới 1.200.000 đồng.	With the success of “Kiếp Nghèo” alone, Lam Phương was able to buy a spacious house for his mother in the Lữ Gia housing area — worth forty gold bars at the time. The royalties eventually reached 1,200,000 đồng, a remarkable sum for a young composer.

Tiếng Việt

English Translation

Sài Gòn năm 1954 cởi mở về mọi mặt, đời sống văn chương nghệ thuật cũng trăm hoa đua nở. Cuộc di cư sau hiệp định Genève đã kéo theo nhiều văn nghệ sĩ, trí thức tinh hoa vào Nam, quần tụ ở mảnh đất đô thành phong nhiêu.

Saigon in 1954 was open in every sense, and the cultural and artistic scene was flourishing like a hundred flowers in bloom. The mass migration following the Geneva Accords brought many writers, artists, and intellectuals to the South, gathering in this fertile urban center.

Năm đó, bà Trần Thị Nho cũng bán mảnh vườn cùng ngôi nhà ở Rạch Giá để về Sài Gòn ở cùng con trai, là nhạc sĩ Lam Phương. Lam Phương lúc đó đang ở cùng với Bác ruột ở đường Đinh Công Tráng, khi hay tin mẹ dắt díu mấy đứa em từ quê lên, ông đã thuê một căn nhà nhỏ tồi tàn ở hẻm Vạn Chài thông ra đường Paul Bert (Nay là Trần Quang Khải).

That same year, Mrs. Trần Thị Nho sold her garden and house in Rạch Giá and moved to Saigon to live with her son, composer Lam Phương. At the time, Lam Phương was staying with his uncle on Đinh Công Tráng Street. When he heard that his mother and younger siblings were coming from the countryside, he rented a small, run-down house in Vạn Chài alley, which opened onto Paul Bert Street (now Trần Quang Khải).

Vạn Chài là xóm ngụ cư của dân biển tứ xứ vào Sài Gòn lập nghiệp. Tuy nằm ở khu Đakao sầm uất, nhưng xóm Vạn Chài là một xóm ổ chuột phức tạp với những kẻ nghiện ngập và tù tội. Thời này, cảnh sát cũng ngại khi vào xóm này để kiểm tra quân dịch nếu không có trang bị vũ khí cũng như nhân lực đầy đủ.

Vạn Chài was a settlement of seafaring migrants who had come from many regions to make a living in Saigon. Though located in the busy Đa Kao district, it was a slum filled with addicts and ex-convicts. At the time, even police hesitated to enter without weapons and sufficient manpower, even for routine military service checks.

Nhạc sĩ Lam Phương lúc này mới sáng tác vài nhạc phẩm cũng có chút danh tiếng, nhưng về thu nhập cũng chưa đáng là bao so với đời sống ở phố thị đắt đỏ.

By then, composer Lam Phương had written a few songs and gained some recognition, but his income was still very small compared to the high cost of living in the city.

Giữa năm 1954, những cơn mưa Sài Gòn trĩu nặng phủ kín phố phường. Đakao bị ngập úng nặng nề. Dòng kênh Nhiêu Lộc nước lé đé xóm Vạn Chài vốn được cơi nới bằng gỗ tạm bợ trên kênh. Lam Phương phờ phạc người, đạp xe về xóm trọ, thấy trước hiên nhà, má mình đang loay hoay hứng nước mưa. Căn gác ọp ẹp hiện ra trước mắt những người nhạc sĩ trẻ tuổi như một cảnh sống tối tăm của những phần đời mong manh, trôi nổi. Và ca khúc Kiếp Nghèo cũng được ra đời từ đó.

In mid-1954, heavy Saigon rains flooded the streets. Đa Kao was severely waterlogged. The Nhiêu Lộc canal filled to the edge of Vạn Chài, where houses were built precariously on wooden stilts. Exhausted, Lam Phương biked home and saw his mother in the doorway, struggling to catch the leaking rainwater. The rickety attic before him reflected the bleak, fragile lives around them — and from that vision, “Kiếp Nghèo” was born.

Hồi tưởng lại điều này, Lam Phương kể về tuổi mười bảy chứa chan nước mắt:

Remembering those days, Lam Phương later spoke of his tear-filled seventeenth year:

"Tôi viết bài Kiếp Nghèo trong hoàn cảnh hoàn toàn thật của tôi lúc đó. Viết bằng rung động chân thành và lần đầu tiên tôi viết bài Kiếp Nghèo bằng những dòng nước mắt... Lúc đó tôi còn trẻ lắm, khoảng 1954, tôi bán được bài Trăng Thanh Bình đầu năm 1953, tôi để dành được một số tiền, mua một chiếc xe đạp để di chuyển đến trường học."

"I wrote 'Kiếp Nghèo' out of my real life circumstances at that time. I wrote it with honest emotion, and for the first time, I wrote through tears... I was very young then, around 1954. After selling my song 'Trăng Thanh Bình' in early 1953, I saved enough money to buy a bicycle so I could go to school."

"Nhà tôi ở Đakao, thường thường muốn về Đakao phải đi qua con đường Phan Thanh Giản, con đường này cây cối um tùm. Khoảng ngang trường Gia Long không có một căn nhà nào... Đêm đó, tôi chẳng may gặp một trận mưa rất to, không có nơi để trú mưa, đành phải đi dưới mưa để tìm 'thú đau thương'."

"My home was in Đa Kao, and to get there I usually passed Phan Thanh Giản Street, lined with thick trees. Near Gia Long School there were no houses at all... That night I was caught in heavy rain, nowhere to take shelter, and I had to walk in the rain — seeking what I called ‘the pleasure of sorrow’."

"Lúc đó, tôi thấy mình thật cô đơn, thấy mình bé nhỏ và hình như bị đời ruồng rẫy đến vô tình. Tôi đi mãi mãi cho tới đi về nhà, không kịp thay quần áo, ôm cây đàn và cứ thế viết về kiếp nghèo, về phận bạc của mình."

"At that moment, I felt utterly alone, so small, as if life had abandoned me without mercy. I walked on and on until I reached home, did not even change my clothes, just took my guitar — and wrote about my life of poverty, my bitter fate."

Nhạc sĩ Lam Phương mất một tuần để chỉnh sửa lời và giai điệu cho Kiếp Nghèo trước khi công bố ra công chúng thông qua hợp đồng xuất bản tờ nhạc với nhà xuất bản Tinh Hoa Miền Nam.

It took Lam Phương one week to refine the lyrics and melody before releasing “Kiếp Nghèo” through a sheet-music publishing contract with Tinh Hoa Miền Nam.

Ca khúc Kiếp Nghèo này sớm chinh phục được nhiều tầng lớp thưởng thức, từ bình dân đến thượng lưu. Nó khoác vào sự sang cả của điệu tango và có thể da diết ngân vang ở một hẻm tối Sài Gòn, cũng như quấn quýt dưới đèn màu của những vũ trường sang trọng.

The song quickly won the hearts of listeners across all social classes, from working-class to elite. Set to a refined tango rhythm, it could echo mournfully in a dark Saigon alley or swirl romantically under the colored lights of fashionable nightclubs.

Ca sĩ Thanh Thúy đưa Kiếp Nghèo nhanh chóng phủ khắp Sài Gòn qua sóng phát thanh và dĩa nhựa. Chưa dừng lại đó, giọng ca Thanh Tuyền nối tiếp đàn chị đưa bản nhạc trở thành bài hát thịnh hành nhất những năm 1960 ở miền Nam.

Singer Thanh Thúy brought “Kiếp Nghèo” to all of Saigon through radio broadcasts and vinyl records. Soon after, Thanh Tuyền carried it even further, making the song one of the most popular in Southern Vietnam during the 1960s.

Chỉ với bài Kiếp Nghèo, nhạc sĩ Lam Phương đã mua được ngôi nhà khang trang cho má mình ở cư xá Lữ Gia. Giá trị ngôi nhà thời điểm đó là 40 cây vàng. Và bài Kiếp Nghèo còn giúp nhạc sĩ thu tiền bản quyền lên tới 1.200.000 đồng.

With the success of “Kiếp Nghèo” alone, Lam Phương was able to buy a spacious house for his mother in the Lữ Gia housing area — worth forty gold bars at the time. The royalties eventually reached 1,200,000 đồng, a remarkable sum for a young composer.